研鑽学校世話係をやってみて【モンゴル】

Posted by 春日山実顕地　内野由美子・一志実顕地　園田宏彰 | 2013年 4月 9日 PM 1時 04分 in 国際

5/8 巻末に感想文を追記しました。

共産主義を先導をしていたソビエトが崩壊し、それに連れモンゴルにも資本主義の波が急速に押し寄せる中、この日本生まれのヤマギシズムに目を留めるモンゴル人がいたことは、必然なのか偶然なのか・・・。

今回の１週間研鑽学校はモンゴルではじめての開催で、日本から発つときにはどうなることやらと正直不安もありました。
終わってみた今日、モンゴルの地に、その考えをやっていこうとする若者が着実に育っているのを見ると胸が熱くなり、私でもやれる事があったらぜひやらせてほしいという想いでいっぱいになります。

　そこにある「やかん」と自分の見ている「やかん」は同じものですか？の問いに「同じに決まっている」とほとんどの人。
「ちがうのではないか」と言う若者がいてそれをねじ伏せようとする者。
日本ではここまでにはヒートアップしないかな　　
モンゴルでは1人だと静かで、2人だとずっとしゃべり、3人だとけんかになるみたいな話を聞いたが本当にそうだなと思った。

　それぞれの大切に思っているものを語り
　「それは　誰のものですか」？と問うと
「わたしのものです」・・・「自然のものです」・・・「そんな使われ方はいや」・・・。
特講でやったから頭ではわかるけど現実にはなかなかそうは見えない。
でもそういう考え方に自分がなる事が幸福社会に一歩近付くという事に気付いた。
でも今の自分とは、ちょっとギャップがある。
教えて欲しいと懇願された。
教えることは、したくてもできない。
本当の意味で、自分が気付いた時、新しい自分と出会える、その日が楽しみ。
でも、私もそんなに長く待ちたくないなー。

　研鑽態度の研鑽もいっぱいしました。
資料の読み取り方に慣れていないのと、微妙な日本語のニュアンスが伝わったのか、伝わってないのかわからない。
　でも、言う態度・聴く態度の実践で「この農場について」というテーマで出し合ったときの研鑽態度は、本当に「すごい」のひとことだった。
　「モンゴルでは、夏休みが３ヶ月あるから楽園村をやっていきたい」
　「夏だけでなく、もっと寄れる所にしたい」
　「それにはここに、産業が欲しい、定住型の酪農があったらいい」
　「養鶏もやりたい」　　
　「通訳なしで特講や研学が開催できるようになりたい」
　「ビャン君みたいに日本語がわかるようになりたい」
　「そのことを実現するためには、計画を立てる必要がある」
　「みんなで定期的に寄ってここを造っていく作業をしたり、研鑽会をしたい」
言葉にしてしまうと月並みなのですが、本当に自分がやるつもりで言っているのが、伝わってきます。
皆あふれる様に言葉が出てきます。
純粋な気持ちに触れた時の心地よさ。研学3の世界かな。

天候に恵まれ作業もいっぱい出来ました。
今年の春赤ちゃん羊、ヤギが180頭生まれるのでそのために小屋の壁を拡張する必要があり、小屋の壁を作る岩を山で男の人で掘り起こしました。
ジョルジの父さんは、小屋造りの名人だそうで1度造ったら壊れる事がないそうです。
モンゴル人は力がある事が自慢で、大きい岩になればなるほど燃えるようです。みんな遊び感覚です。
4日で2トンダンプに20杯ぐらいの岩を掘って運ぶ事ができ、ガンゾリグさんにもとても喜んで貰いました。
作業も流れるように進んだそうで実際にやる事の方が得意そうです。
女の人は、馬の乾いた糞を拾って集めました。
ゲルで燃料として使ったり野菜畑の肥料にするようです。予定したところは全部終わり、すっきりしたこの草地に5月には、色々木を植えるそうです。先が楽しみです。

7日目天気も良く時間も作れたので裏の山に登りました。かなり急な勾配で、少し歩いては休み登っては休み頂上に着きました。
はるか遠くの村や山が良く見えます。これからモンゴルでの活動はどんな展開をみせるのか、共に分かち合いました。

　食事作りはビャンくんの奥さんの妹の花ちゃんです（ツェツェグさんなので）。
お料理上手で食堂もやっていた事があり、研究熱心でもあります。
初日に差し入れといって　ジャガイモ2袋　小麦粉2袋　羊肉2頭を第2回特講を受けたガントゥムルさんが持ってきてくれました。
　農作物の採れない冬は食べ物が特に貴重です。
持ってきてくれた羊肉は上等だったようで、どんな風に料理をしてもだしが良く出ているし、肉そのものもかなり美味しかった。
私の中で1位骨付き肉　2位ホーショール　3位揚げパンかな
本当に充実した1週間でした。

春日山実顕地　内野由美子

モンゴル語訳
Монгол дахь 7 хоногийн Кэнсан Сургуульд багшаар ажилласан сэтгэгдэл

Социалист нийгэм задран унаж, удирдаж байсан ЗХУ таран бутарсанаас хойш түүний үр дагавараар Монголд ч бас ардчилсан нийгмийн давалгаа хурдацтай явагдаж байгаа энэ үед, Японоос гаралтай энэ үзэл бодол Ямагишизүмүг сонирхсон монгол хүн байсан нь үнэхээр хэрэгтэй байсан болоод тэр үү, эсвэл гэнэтийн тохиолдолын зүйл байсан юм болов уу……

Энэ удаа 7 хоногийн Кэнсан сургууль анх удаа Монголд явагдаж,Японоос томилогдон явах үедээ үнэнийг хэлэхэд эргэлзэж байсан.
Дууссан энэ өдөр эргэн харахад, Монголын тал нутагт энэ үзэл бодлыг дэлгэрүүлэн дэмжиж хийе гэсэн залуучууд үнэхээр байж,өргөжин тэлж байгааг мэдэрч сэтгэл хөдлөн,миний зүгээс хийж чадах юм байвал заавал хийнэ гэсэн сэтгэлээр дүүрэн буцаж ирлээ.

Тэнд байгаа 「данх」 чиний харж байгаа 「данх」 адилхан юм уу гэж асуухад 「мэдээж адилхан л юм шүү дээ 」гэж ихэнх хүмүүс хэлнэ. 「Өөр юм биш үү」 гэж хэлэх залуучууд түүнийг төөрөлдүүлэх хүн.
Японд энэ хүртэл боддог болохгүй юм байх даа.Монголд 1 хүн бол чимээгүй, 2 хүн бол яриад салахгүй, 3 хүн болвол хэрүүл ч болж магадгүй гэсэн яриаг сонссон маань үнэн юм даа гэж бодож байлаа.

Хүн бүр өөр өөрийнхөө чухал гэж гэж бодож байгаа зүйлийг ярьж тэр хэний юм бэ, гэж асуухад 「миний юм….」「байгалийн юм ….」 「тийм юм дэмий …..」
Тусгай сургалтан дээр ярилцсан болохоор толгой дотроо ойлгож байгаа боловч яг бодит байдал дээр тийм гэж харагдахгүй байна.Гэхдээ ийм бодлоор өөрөө хийж чадвал баян тансаг нийгэмд нэг алхам ч гэсэн ойртож чадна гэдгийг ойлгож байлаа. Гэхдээ яг одоогийн өөрийн бодолд жаахан зөрүү байна. Зааж өгөөч гэсэн хүсэлт гаргаж байлаа. Зааж өгье гэсэн ч чадахгүй, заах ч юм биш болохоор.
Жинхэнэдээ бол өөрөө ойлгосон үедээ л шинээр өөрийгөө мэдэрч, тэр өдөр хүртэл тэсэн ядан хүлээнэ.Гэхдээ би тийм их хүлээмээргүй байна….

Кэнсан хийх талаар нилээд ярилцсан. Баримт бичиг дээр тулгуурлан уншиж ярилцах тал дээр одоохондоо дасаагүй бөгөөд,жаахан япон хэлний ялгаатай асуудал нь ойлгогдсон уу үгүй юү гэдгийг сайн мэдэхгүй байна.Гэхдээ хүнд хэлэх хүнээс сонсох гэсэн сэдвийн үед 「энэ аж ахуйн тухай」（ Баянчандмань） гэсэн сэдвээр ярилцах үеийн кэнсан үнэхээр 「сэтгэл хөдөлгөсөн」 гэж хэлэхээр байлаа.
「Монголд зуны амралт 3 сар байдаг учраас хүүхдийн зуслан ажиллуулмаар байна」
「Ганцхан зун ч биш, байнга уулзалдаж байх газар болгомоор байна」
「Мөн энд үйлдвэрлэл байвал,тогтмол үйл ажиллагаатай аж ахуй байвал」
「Тахианы аж ахуй явуулвал」
「Орчуулагагүйгээр тусгай сургалт, кэнсан сургууль хийдэг болмоор байна」
「Бямбаа шиг япон хэлтэй болмоор байна」
「Тэр асуудлыг биелүүлэхийн төлөө төлөвлөгөөтэй ажиллах шаардлагатай」
「Бүгдээрээ цаг тогтоож тогтмол уулзалдан энд хийх юмаа хийж, кэнсан хиймээр байна」 зэрэг　хэлээд байвал сар ч бичээд дуусахгүй юм, үнэхээр л өөрөө
хийе гэж хэлж байгаа нь мэдрэгдэж байсан.
Бүх хүмүүс уралдан ярилцаж байлаа.Тэдний үнэнч сэтгэлийг мэдэрсэн миний
хувьд ч сэтгэл сайхан байлаа. 3р кэнсан сургуулийн үе шиг л.

Тэнгэр сайхан байсан учраас хамтарсан хөдөлмөр сайн хийж чадсан.
Энэ жилийн хавар хурга ишиг 180 орчим толгой төрөх учраас тэрний төлийн
байр барьж байр томсгох шаардлагатай байв,төлийн байр барих хананы чулууг
уулнаас эрчүүд авч ирсэн. Жүрж хүүгийн аав нь малын байр барихдаа сайн
бөгөөд нэг баривал эвдэрдэггүй гэсэн.Монголчууд бяр чадалтай бахархалтай
ард түмэн учраас том чулуу үүрч байхдаа эрчүүд маань асан дүрэлзэж байгаа
юм шиг л байлаа.
Бүгд л тоглонгоо хөгжилтэйгээр хийж байсан. 4 өдөрт 2Т машинаар 20 орчим
удаа чулуу зөөж,Ганзориг маш их баярлаж байлаа.Ажил маань урсаж байгаа юм
шиг л явагдаж байсан ч хийж байгаа залууст маань ч дассан сурсан ажил нь
байв.
Эмэгтэйчүүд маань адууны хатсан хомоол түүж,тэр нь гэрийн зуухны түлш
болон, ногооны талбайн бордоонд хэрэглэгддэг гэсэн.Төлөвлөж байгсан ажлууд
бүгд дуусаж цэвэрхэн болсон энэ талд 5 сараас янз бүрийн мод тарина гэсэн.
Тэр нь сайхан санагдаж сэтгэл хөдлөж байна

7 дахь өдрөө тэнгэр сайхан байсан үед ардах ууланд гарсан.Нилээд эгцдүү
газар байсан болохоор амрангаа авирч уулын оргилд хүрч чадсан.
Тээр хол сумын төв болон сайхан уулс үзэсгэлэнтэй харагдаж, эндээс монгол
дахь энэ үзэл бодол маань хэрхэн хөгжин урагшлах бол гэж бүгдээрээ хөөрөн,
хоорондоо халуун дотно яриа өрнүүлсэн.
Хоол хийж байсан тогооч маань Бямбаа хүүгийн эхнэрийн дүү Цэцэг гэдэг бүсгүй
байсан. Хоол маш сайн хийдэг бөгөөд урьд нь гуанз ажиллуулж байсан туршлагатай бүсгүй байлаа.
Сургуулийн анхны өдөр тусламж гэж төмс 2 уут, гурил 2 уут, 2 хонины мах Гантөмөр гэдэг монгол дахь 2 дахь тусгай сургалтанд суусан гишүүн маань авчирч өгсөн.Хоол хүнс тачир өвөл хаврын заагт үнэхээр чухал тусламж байлаа. Их баярлаж байна.
Авчирч өгсөн хонины мах нь амт сайтай их сайн мах байсан учраас ямар ч хоол хийсэн амттай сайхан байсан.
Миний хувьд монгол хоолноос 1-рт ястай мах,2-рт хуушуур,3-рт шарсан боорцог амттай гэж бодсон.
Үнэхээр сайхан 7 хоног байлаа.

Касүга салбарын Учино Юмико

今日は六日目でテーマの研鑽も終わり午後は農場の背後にある山へ皆で登ってきました。
ウランバートルの標高は1300ｍほどとのことで、それより更に高いせいか登るのに息が切れて、途中何回も休みながら登り切り頂上で日本式に万歳三唱しました。360度が見渡せ、雄大な大陸の景観に肌を刺す風の冷たさもしばし忘れカメラのシャッターをきりました。

今回のモンゴル1ｗ研鑽学校の参加者は14名、日本から係として園田・内野由美子、通訳のビャンさんの計１７名で3月17日からスタートしました。
初日、これからやっていく美化の配置をみんなで決めました。
初日から活発に一人ひとりの意見が出ていました。国民性の違いかどうか、一人がしゃべっていても次々に意見が出て通訳も間に合わない時もあり、先ずは聞く態度からと考え、実践も含めた研鑽態度に多くの時間をとりました。

「言う態度で言います」、「聴く態度で聴きます」はみんな結構気に入ったようで、その後のテーマでも何人かはそれでやっていて、研鑽会もぐっと落ち付いてきたように感じました。
今回の参加者は19〜41歳まで（男11人 女４人）で20歳代の若者が大半でしたが、世代を問わずモンゴルに理想社会をつくりたいという熱い思いを語るその姿に触れ、自分がこの運動に参画した当時の気持ちが呼び覚まされ、また言葉や文化の違いはあっても人はみな幸福を願うのは同じで、その真実に触れた瞬間熱いものがこみ上げてきて押さえることができませんでした。

今回一週間みんなと共に過ごしてみて思うのは、特講を受けたモンゴルの人たちの、社会を変えていきたいという熱い思いを次につなげていく具体的な場として、一つは幸福研を設けてそこに集い、次の展開として特講送り、楽園村などを描き実働を伴ったものにしていく、そして日本にいる会員の支援としては、物の面もあるがもっと共にやっていく気持ちの支援として、むらnetでの交流や特講、研学、楽園村、支部つくりなどのスタッフ送り出しなどでモンゴル国内の会員活動が具体化するような辺りを積極的に進めていきたいと思いました。

【一志実顕地　園田宏彰】

モンゴル語訳
　　　　　Ичиши салбарын Сонода Хироаки сангийн сэтгэгдэл

Өнөөдөр 6 дахь өдөр, кэнсангийн сэдэв дууссан учраас үдээс хойш бүгдээрээ ар талын ууланд гарлаа.
Улаанбаатар далайн түвшингээс 1300 метрийн өндөрт байдаг бөгөөд тэрнээс өндөр газар болохоор ч тэр үү нилээн амьсгаадаж, замдаа хэд хэдэн удаа амрангаа оройд нь гарч япон маягаар банзай гэж 3 удаа уриалцгаав.360 градус эргэн тойрон үзэсгэлэнтэй харагдаж, агуу их тал нутгийн сэрүүн салхи хавирга нэвт салхилахыг ч түр мартан зураг авч эхэлсэн.

Энэ удаагийн Монгол дахь 7 хоногийн Кэнсан сургуульд 14 гишүүн оролцож Японоос хариуцагчаар Сонода,Учино Юмико сан, орчуулагчаар Бямба сан ирж,нийт 17 уулаа 3 сарын 17 ноос эхэлсэн.
Анхны өдөр өнөөдрөөс эхлээд хийх цэвэрлэгээ зэргийн хувиарлалтыг бүгдээрээ ярилцан шийдсэн.
Анхны өдрөөс л хүн бүр идэвхтэй оролцож санал бодлоо хэлж байлаа.Монголчуудын онцлог болоод ч тэрүү нэг нь ярьж байхад дараа дараалан уралдан хэлцгээж, орчуулага нь гүйцэхгүй үе ч байсан.эхлээд хүний яриаг сонсох сэдэв дээр бодож ярилцаж, бодит жишээ нь дээр тулгуурлан нилээн хэдэн цаг ярилцсан.
「Хэлэх үед хэлнэ」 「сонсох үед сонсоно」 гэсэн сэдвийг хүмүүс нилээн сонирхож, түүний дараах сэдвүүд дээр идэвхтэй оролцон бие биенийхээ яриаг сонссон халуун дотно кэнсан кай хийж чадсан.
Энэ удаагийн сургалтанд 19-41 насны (11 эрэгтэй 4 эмэгтэй ) ерөнхийдөө 20 оод насны залуучууд олон байсан боловч, нас харгалзахгүйгээр Монгол улсад гэрэл гэгээтэй сайхан нийгэм байгуулмаар байна гэж үнэн сэтгэлээсээ ярилцах залуучуудыг харж, би өөрөө анх энэ үзэл бодлыг дэмжин эхлэж байсан үеэ дурсан санаж,хүмүүст үндэс угсаа хэл соёлын ялгаа байсан ч бүгд л сайн сайхан амьдралыг хүсдэг нь адилхан,тэр үзэл бодол маань нэгдсэн үед сэтгэл хөдлөн биеэ барьж чадахгүй үе олон байлаа.

Энэ удаа 7 хоногийг хамтдаа өнгөрүүлээд бодсон зүйл бол тусгай сургалтанд суусан монгол залуучуудын нийгмийг өөрчлөе гэсэн халуун сэтгэлийг дэмжин туслан үргэлжлүүлэхийн тулд богино хэмжээний кэнсан кай байнга явуулж,сургалтуудыг дараалан явуулж, хүүхдийн зуслан хамтран ажиллуулах зэргээс гадна мөн япон гишүүдийн тусламж нь хөрөнгө мөнгөний тусламжаас гадна хамтран бүтээх хийлцэх гэсэн сэтгэлийг нь дэмжин туславал зүгээр юм. Мура нетээр харилцан санал бодлоо солилцон, тусгай сургалт, кэнсан сургууль, зуслан зэргийг удирдах ажлын хэсэг байгуулж, монгол дахь гишүүдийн үйл ажиллагааг байнга дэмжин туслах бэлтгэлтэй байх хэрэгтэй гэж бодож байлаа.

モンゴル 一週間研鑽学校　感想文

●サマブー・オィドボ（男・41歳）
　私、オィドボは研鑽学校に参加して、ヤマギシの考え方や目的をもっとも研鑽して、今の自分に何が出来るか、この考え方を他の人々に拡げていけるかを考え、これからヤマギシ会の会員として、この運動に参加して行くつもりです。
　ヤマギシ会に一つお願いがあります。モンゴル国は世界で初めて話し合いの方法で社会を変える事が出来た国ですので、ヤマギシの考え方で今のモンゴル社会を変える事が出来ると思います。そのために特講や研鑽学校をたくさんやるべきだと思います。
　これからは、日本とモンゴルの若者達が両国の文化や言葉をもっと勉強して、この運動をやっていくことです。この考え方、運動を拡げてくれた日本のメンバー達に心から感謝しています。

●プレベジャワ・ダシュデメベレル（男・35歳）
　私はモンゴル第四回特講に参加して、今回は一週間研鑽学校に参加した事を本当に嬉しく思っています。
　研鑽学校に参加してみて、特講で考えた事や気付いた事を、これから実際やって行く事かなぁと思いました。今回、自分自身が一番気付いた事は、今までの自分はいつも結果や結論を求めてやってきたと思います。これからは、やる前に皆で考えて一致したところでやっていきたいと思います。
　今まで正しいと思っていた事も正しくないかもしれませんね。今回、自分にとってこれを気付いたことが、一番大きな出来事かなぁ。
　最後になりますが、この研鑽学校を作ってくれた日本やモンゴルのみんなに感謝しています。これからは、ヤマギシの考え方が私達の心の中にずっと生きるでしょう。

●バータラチゥロン・バタトラガ（男・31歳）
　研鑽学校で一週間研鑽会をやりました。この期間中いろんな面白いテーマで研鑽しましたが「自分自身に残ったものは何か」それが大切だと思います。
　私は一週間通してみて、良く分からない事のほう多かったです。でもいつか分かる時が来ると思います。私達が創ろうとしている理想社会は、世界中の人々の一人一人の考え方や、物に対する見方などが変わらないと実現できないと思っています。まずは自分から始めてみたいと思います。そのために自分が研鑽会に参加したり、ヤマギシの事をもっと知りたいと思っています。
　私はこの一週間考えて、自分が今まで大きな間違い事したなとずっと思っていた事がありましたが、それは間違い事じゃないなぁと気付いた事がすごく嬉しいです。
　日本から来た２人は本当に優しくて心の広い係でした。これからは日本語を勉強していつか日本語で日本人と研鑽会したいと思っています。

●バダムスレン・ボロドハータラ（男・29歳）
　私は昨年８月のモンゴル特講に参加して、今回の一週間研鑽学校に参加しました。
　研鑽学校に参加して、自分自身と研鑽する事や、他の人の話を聞けるようになるのが大切だと思いました。
　自分の生き方が変わるとみな変わる、そのためにまず自分からやっていく事です。先ずは自分の家族に特講を勧めるところから始めたいと思っています。
　これから日本語、日本文化、日本の農業を勉強して、モンゴルのために生かすつもりです。よろしくお願いします。

●ダミチァバザラ・オトゴントール（女・34歳）
　私は今回研鑽学校に参加して本当に嬉しいです。研鑽学校では特講よりもう一つ進んで研鑽して、自分自身を解放する事が大切だと思いました。
　研鑽は人間の日常そのものだと思います。これからは研鑽していけば、すべてが上手くいくような気かします。それをできれば、難しい事も簡単そうになっていくのではないかなぁ、何でも出来ると思います。
　私の夢はヤマギシの考え方を拡げていく事です。理想社会を自分自身から造っていきます。一緒にやりましょう。皆で造りましょう。

●サンジジャワ・ゾリギトバータル（男・27歳）
　今回の研鑽学校に参加出来て本当に嬉しいです。短い間でしたがいろいろ考えられたし、良く分からないこともありましたが、分からなかったことは宿題ですね。特講で分からなかったことを研鑽学校中に分かった時もありました。
　これからはやって行くことが大切だと思います。もう一つ大事なことは自分の中身をもっともっと引き出して行きたい。
　一週間は僕にとってなかなかのよい休みでした。私の想いですが人間一人一人夢があると思います。僕の一番の夢は、自分の子供を東京ディズニーランドに遊びにつれて行くことです。もう一つはモンゴルで農業関係の会社を作りたいと思っています。

●バータルスレン・ムンクエレデネ（男・19歳）
　私は特講に参加してヤマギシ会員なって、今回の研鑽学校に参加して、少しでも自分の思っている事を伝えられるようになりたいです。
　自分は現在、ヤマギシのモンゴル農場で家族と一緒に家畜の世話をしています。これからは日本語を勉強して、将来日本で農業を学び、この農場をもっともっと大きくしたいと思います。
　まずは研鑽してやって行きます。

●エレデネ・バザラ（男・20歳）
　今回の研鑽学校に参加して沢山のことを学んで本当良かったです。
　その中で零位、人間の観念、頑固、幸福、理想社会などについて、少し分かるようになったが、もっと知りたいと思いました。
　今一番知りたいことはやかんです。やかんのこと今年中に考えて何とかしたいです。Ｓｏｎｏｄａさんが「君は若いからやかんのこと１０年じゃなくて１年間出来る」と言っていましたので頑張ります。
　僕の夢はモンゴルでヤマギシの村を造り、牛乳、肉市場に出荷して、みんなヤマギシのこと知ってもらいたいと思っています。

●アデヤドリジ・テレビシ（男・22歳）
　モンゴルで開催されている研鑽学校で気付いたりして、もう一週間が終わりましたね。本当に早かったです。短い間でしたが良く考えられたし、色な事に気付いたし、本当に満足しています。
　これからみんなが幸せになるために自分から始めたいと思います。まずモンゴルヤマギシ会員のみんなと一緒に、日本と同じような村を造り、幸福社会に近づきたいと思います。一緒にやらせて下さい。

●ゲレンフー・フデレチゥローン（男・23歳）
　私はモンゴル研鑽学校に参加して、沢山の事を学んたり、気付いたりしました。ここでやって来た事を生かして、みんなと一緒に前へ前へ進んで行きたいと思います。
　これからは、自分にあった嬉しい事や悲しみをみんなと研鑽会して、幸福一色社会へみんなと共に一歩進みたいです。そのために、この考え方を広げて行く事、特講に仲間を参加させる事を目的にします。
　そして、次の研鑽学校を開催して行く事、モンゴルの農場で作った生産物をみんなに知ってもらいたいです。これから世界中のみんなと一緒に仲良くして行きましょう。

●ナマサライ・ダワージャラガル（女・21歳）
　一週間研鑽学校に参加して良く考えられた一週間でした。
　我々モンゴル人が日常の生活で気付かないでやって来た事を、気付けた期間でしたね。私は特講に参加して、ヤマギシの考え方が少し分かるようになって、今回の研鑽学校に参加しました。
　この一週間の研鑽会で、自分の考え方だけではなくて、みんなの考え方や思っている事などを聞いて、良く考えられたし本当に良かったです。
　これからはどんな時でも零位に立って考えられるようになりたいです。理想社会を作るのはまず自分から始めたいと思います。

●バヤラー・ウーガンバヤラ（男・27歳）
　今回の研鑽学校に参加する事によって、特講よりもう一歩進んだ事を嬉しく思っています。これからは研鑽学校で学んだことや気付いた事を実行して行けるように、研鑽して行きたいと思います。
　私の目的は日本語をもっともっと勉強して、日本へ行って農業を学んで母国モンゴルで農場を作るのが夢です。
　私は子供の頃、田舎に住んで家畜の世話して来たから、農業に対して自信あります。